شرکتهای برتر هوش مصنوعی در جهان
اینروزها، ابزارهای هوش مصنوعی بیش از هر وقت دیگری در دسترس کاربران عادی قرار دارند. در این مقاله با ۱۱ شرکت برتر هوش مصنوعی در جهان آشنا خواهید شد.
به گزارش آی تی بوم، اینروزها، رد پای هوش مصنوعی را میتوان تقریباً در هر چیزی پیدا کرد. در سرتاسر شبکههای اجتماعی، کاربران در حال به اشتراکگذاری داستانهایی دربارهی استفاده از اپلیکیشنهای مبتنی بر هوش مصنوعی برای کدنویسی، نوشتن مقالات دانشگاهی، تولید آثار هنری و حتی آهنگسازی هستند. تمام این داستانها نشان از این واقعیت دارد که هوش مصنوعی بهقول معروف وارد «میناستریم» شده و ما تازه شروع به مشاهدهی تأثیر محبوبیت این حوزه بر جهان کردهایم.
در دنیای تودرتو و تقریباً بیانتهای هوش مصنوعی، مفهومی به نام «حائل قابلیت» (Capability Overhang) وجود دارد که به قابلیتهای پنهان هوش مصنوعی اشاره دارد؛ یعنی مهارتها و تواناییهای نهفتهی سیستم که پژوهشگران هنوز آنها را بررسی نکردهاند. شاید شنیده باشید که مدلهای هوش مصنوعی شبیه «جعبه سیاه» هستند؛ به این معنی که آنقدر بزرگ و پیچیدهاند که ما هنوز سازوکار آنها را بهطور کامل درک نکردهایم. آن هم دلیلش این است که مدلهای امروزی بهمراتب از آنچه ما میپنداریم، تواناترند و روشهایی که برای بررسی آنها استفاده میکنیم، بهشدت ابتدایی هستند.
حائل قابلیت بهخوبی آنچه را که اینروزها با ورود هوش مصنوعی به زندگی روزمره در حال وقوع است، توصیف میکند. سالها است پژوهشگران با چنان سرعتی در حال توسعهی مدلهای هوش مصنوعی جدید هستند که حتی فرصت تجاریسازی آنها بدست نمیدهد. اما در چند سال اخیر، برخی از اپلیکیشنها و نرمافزارهای جدید از جمله ChatGPT یا Dall-E، این قابلیتها را دردسترس کاربران عادی قرار دادهاند و تا چند سال آینده، هرچه در حوزهی هوش مصنوعی جلوتر میرویم، همهچیز بهسرعت شروع به تغییر خواهد کرد.
انتظار میرود صنعت هوش مصنوعی تا سال ۲۰۲۸ بیش از ۴۲۲ میلیارد دلار رشد کند. براساس نظرسنجی McKinsey Global در سال ۲۰۲۰، ۵۰ درصد شرکتها گزارش دادهاند که دستکم در یکی از فعالیتهای مربوط به کسبوکار خود از هوش مصنوعی استفاده میکنند. تا پیش از آنکه حوزهی هوش مصنوعی چنان دستخوش تغییر شود که از پیگیری سیر تحولات آن ناتوان شویم، بیایید در این مقاله ۱۱ شرکت برتر هوش مصنوعی در جهان را بررسی کنیم.
شرکتهای برتر هوش مصنوعی در جهان را میتوان از دو جنبه بررسی کرد که البته در مواری ممکن است همپوشانی داشته باشند؛ اول، آن دسته از شرکتهای مطرحی که سهام بسیار قابلتوجهی در این حوزه دارند و بههمین خاطر نام آنها همیشه در صدر فهرست است، ازجمله مایکروسافت، IBM و گوگل؛ دوم، آن دسته از شرکتهایی که اگرچه از لحاظ ارزش سرمایه هرگز به پای گوگل و مایکروسافت نمیرسند، پروژهها و نوآوریهای آنها در صنعت هوش مصنوعی بسیار ارزشمند و تاثیرگذار بوده است.
آمازون (Amazon)
آمازون از هوش مصنوعی در فناوری تشخیص صدا و یادگیری ماشین مبتنی بر فضای ابری در سرویسهای وب آمازون (AWS) استفاده میکند. این شرکت در سال ۱۹۹۴ تأسیس شد و در تجارت الکترونیک و تکنولوژی ابری تخصص دارد. آمازون در سالهای ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ وارد حوزهی توسعه هوش مصنوعی شد؛ یعنی زمانی که طیف وسیعی از دستگاههای الکسا را به قابلیت تشخیص صدا مجهز کرد.
درآمد سالانه آمازون برای سال ۲۰۲۲، حدود ۵۰۲٫۲ میلیارد دلار گزارش شده است که بخش بزرگی از آن شامل حوزه هوش مصنوعی میشود. خود شرکت از هوش مصنوعی برای فروشگاه آنلاین، الگوریتمهای بهکار رفته در الکسا و سایر محصولاتش استفاده میکند. افرادی که بهتازگی وارد حوزه هوش مصنوعی شدهاند، میتوانند از راهحلهای یادگیری ماشین آمازون ازطریق هاب SageMaker JumpStart استفاده کنند. آمازون حتی چتباتی برای برقراری مکالمه با هوش مصنوعی به نام Amazon Lex توسعه داده است.
آمازون در ماه اکتبر ۲۰۲۲ از تصاحب شرکت رباتیک iRobot Corp خبر داد که بیشک حضور این غول دنیای فناوری را در حوزهی محصولات خانگی مبتنی بر هوش مصنوعی گسترش خواهد داد. جالب است بدانید آمازون برای پیشبرد نوآوری در حوزه هوش مصنوعی، مسابقات Alexa Prize را بین دانشجویان برگزار میکند.
مایکروسافت (Microsoft)
همانند آمازون، مایکروسافت در حوزه هوش مصنوعی هم در بخش مصرفکننده و هم در بخش کسبوکار فعالیت دارد. این شرکت دستیار دیجیتالی Cortana را برای رقابت با الکسا، سیری و گوگل اسیستنت در سال ۲۰۱۴ عرضه کرد. قابلیتهای هوش مصنوعی بخش بزرگی از خدمات ابری آژور هستند و این شرکت برای چندین کسبوکار بزرگ دنیا خدمات مختلفی در حوزهی یادگیری ماشین و چتبات ارائه میدهد. مایکروسافت تنها در سال ۲۰۱۸، پنج شرکت هوش مصنوعی ازجمله Lobe و Xoxco را تصاحب کرد. گفته میشود تصاحب ۶۸ میلیارد دلاری اکتیویژن بلیزارد نیز بیشتر با هدف توسعهی متاورس و در راستای پروژههای هوش مصنوعی آژور صورت گرفته است.
در سال ۲۰۲۱، ابررایانه آژور مایکروسافت به نام Voyager-EUS2 به فهرست سریعترین کامپیوترهای دنیا راه یافت. مایکروسافت از ابررایانههایش برای توسعهی پروژههای هوش مصنوعی استفاده میکند. در ماه اکتبر ۲۰۲۲، مایکروسافت از پروژهی Microsoft Designer رونمایی کرد که کاربردی شبیه پلتفرم Dall-E دارد و برنامه طراحی گرافیک مبتنی بر هوش مصنوعی است که برای ایجاد پستهای شبکههای اجتماعی، دعوتنامه و سایر کارهای گرافیکی دیگر به کار میرود.
دلیل حضور مایکروسافت در فهرست شرکتهای برتر هوش مصنوعی در جهان، علاوه بر بزرگ بودن و خدمات ابری آژور آن، حمایت این شرکت از پژوهشگران و سازمانهایی است که از هوش مصنوعی برای بهبود وضعیت جهان در حوزههای محیطزیست، دسترسیپذیری، انساندوستانه، سلامت و میراث فرهنگی استفاده میکنند.
شرکت C3.ai
شرکت C3.ai بهاندازهی آمازون و مایکروسافت در این فهرست شناخته شده نیست؛ اما شرکت بسیار مهمی در حوزهی توسعه هوش مصنوعی به شمار میرود. مشتریان C3.ai عمدتا شرکتها و سازمانهای نظامی آمریکا هستند و از هوش مصنوعی آن در حوزههای مختلفی چون تولید محصولات، خدمات مالی، نفت و گاز، مواد شیمیایی، کشاورزی و صنعت دفاع استفاده میشود.
کاربران سازمانی میتوانند بدون نوشتن حتی یک خط کد، به کمک ابزارهای هوش مصنوعی C3 اپلیکیشنهای مد نظر خود را توسعه دهند یا از اپلیکشنهای توسعهیافته توسط خود C3.ai برای پاسخگویی به نیازهای صنایع از جمله کمک به بانکها برای صرف زمان کمتر در پر کردن فرمهای وام یا کمک به تولیدکنندگان در امر نگهداری و تعمیرات پیشگویانه استفاده کنند. C3 میگوید نرمافزارهای این شرکت در هر بستر ابری بدون نیاز به هیچگونه تغییری قابل اجرا است و سازمانها میتوانند از آنها در پلتفرمهای ابری مایکروسافت، آمازون، گوگل یا IBM استفاده کنند یا در مراکز دادهی خود پیادهسازی کنند.
تام سیبل، مدیرعامل C3.ai این شرکت را در سال ۲۰۰۹ تأسیس کرد. پیش از تاسیس C3.ai، او مالک شرکت نرمافزاری Siebel Systems بود که آن را در سال ۲۰۰۶ به ارزش ۱٫۶ میلیارد دلار به اوراکل فروخت.
دیپمایند (DeepMind)
دیپمایند شرکت تحقیق و توسعه هوش مصنوعی است که بهعنوان زیرمجموعهی آلفابت، شرکت مادر گوگل، فعالیت میکند و بهدست دانشجویان بریتانیایی بهنامهای دمیس هاسابیس، شین لگ و مصطفی سلیمان در سال ۲۰۱۰ تأسیس شد.
این استارتاپ الگوریتمهای هوش مصنوعی خود را با بازیهای قدیمی دههی ۷۰ و ۸۰ آموزش داد تا در طول زمان هوشمندانهتر شوند. گوگل، دیپمایند را در سال ۲۰۱۴ به ارزش ۵۰۰ میلیون دلار تصاحب کرد. سود این شرکت در سال ۲۰۲۱، بیش از ۱۲۶ میلیون دلار بود.
دیپمایند، هوش مصنوعی پیشرفته را با هدف درگیر شدن با چالشهای انسانی ازجمله پیروزی در بازیهای فکری یا فهم ساختارهای پیچیدهی داده مانند داستان و شجرهنامهی خانوادگی توسعه میدهد. این شرکت تکنولوژی صوتی WaveNet را توسعه داد که زیربنای دستیار صوتی گوگل اسیستنت و پلتفرم ابری گوگل است. ابزار AlphaFold دیپمایند میتواند مدلهای سهبعدی سازههای پروتئینی را برای تسریع روند پژوهشهای پزشکی مورد مطالعه قرار دهد.
دیپمایند به این دلیل در فهرست شرکتهای برتر هوش مصنوعی در جهان جای گرفته که در حوزهی هوش مصنوعی قوی پژوهشهای مهمی انجام داده و در این زمینه دستاوردهای بزرگی داشته است. مدل یادگیری ماشین دیپمایند را میتوان با کمترین نظارت استفاده کرد. این شرکت همچنین به استفادهی امن و اخلاقی از هوش مصنوعی توجه زیادی کرده است.
شرکت H2O.ai
شرکت H2O.ai که بهدست تیمی از انجمن متنباز در سال ۲۰۱۲ تأسیس شد، خودش را رهبر جنبش «دموکراتیک کردن هوش مصنوعی» توصیف میکند و بر این باور است توسعه و استفاده از هوش مصنوعی باید برای همه آزاد باشد.
پلتفرم ابری این شرکت، هوش مصنوعی را در قالب مدلهای از پیشساخته شده، فروشگاههای اپلیکیشن آماده به مصرف و نیاز به کدنویسی بسیار کم دردسترس همگان قرار میدهد. ارزش H2O.ai حدود ۱٫۶ میلیارد دلار برآورد و درآمد سالانه آن ۴۷٫۴ میلیون دلار تخمین زده میشود.
رهبری دو دور آخر H2O.ai برعهدهی دو بانک بزرگ از جمله بانک کامنولث استرالیا و گلدمن ساکس بود که این نشاندهندهی اهمیت فعالیتهای هوش مصنوعی این شرکت در حوزهی خدمات مالی است.
پلتفرم ابری H2O.ai به کاربران امکان میدهد مدلها و اپلیکیشنهای مبتنی بر هوش مصنوعی را ازطریق قابلیتهای یادگیری ماشین خودکار این شرکت توسعه دهند. مشتریان همچنین میتوانند اپلیکیشنهای هوش مصنوعی خود را ازطریق فروشگاه H2O.ai موسوم به Feature Store بهبود بخشند. بهکمک ابزار مدیریت سند مبتنی بر هوش مصنوعی این شرکت میتوان اسناد را دستهبندی کرد، محتوای مدنظر را از آنها استخراج کرد و بعد آنها را برچسبگذاری کرد. نسخهی متنباز خدمات این شرکت رایگان است، اما برای ابزارهای پیشرفتهتر باید هزینه پرداخت کرد.
عاملی که H2O.ai را در فهرست شرکتهای برتر هوش مصنوعی در جهان قرار میدهد، موفقیت این شرکت در هموار کردن چندین چالش رایج در حوزهی توسعهی هوش مصنوعی است؛ ازجمله ابزاری که برای بررسی «رانش ویژگی» (Feature Drift) دراختیار کاربر میگذارد تا مطمئن شود مدل با گذر زمان دقت خود را از دست نداده باشد. این ابزارها همچنین میتوانند سوگیری در ویژگیهای اپلیکیشن را بهطور خودکار پیدا کنند. ابزارهای رایگان یادگیری ماشین این شرکت همچنین میتواند در محیطهای آپاچی هدوپ، اسپارک و کوبرنتیز به کار رود.
آیبیام (IBM)
شرکت IBM عمدتا بهخاطر موتور هوش مصنوعی اختصاصیاش موسوم به واتسون (Watson) در این حوزه شناخته شده است که هم در پژوهش و هم در محصولات تجاری به کار میرود. این شرکت هوش مصنوعی را در حوزههای تصمیمگیری، پردازش زبان و خودکارسازی هوشمند ارائه میدهد.
IBM موتور هوش مصنوعی واتسون را با همکاری دانشگاه MIT ابتدا برای رقابت با انسانها در بازیهایی همچون Jeopardy طراحی کرده بود؛ اما امروزه این موتور میتواند تقریباً در تمام حوزههای کاری از منابع انسانی گرفته تا امور مالی و مدیریت زنجیرهی تأمین استفاده شود. درآمد سالانه IBM در سال ۲۰۲۰ بیش از ۷۳ میلیارد دلار بود که از این میزان، حدود یک میلیارد دلار سهم واحد سلامت IBM Watson برآورد شده است.
IBM حوزه هوش مصنوعی را بهطور جدی پیگیری میکند و چندین تیم را به فعالیت در بخش سختافزار هوش مصنوعی، تست هوش مصنوعی، مکالمه ماشینی، دید ماشینی و چندین حوزهی دیگر گماشته است.
شرکت IBM به این دلیل در فهرست شرکتهای برتر هوش مصنوعی قرار گرفته است که یکی از اولین سیستمهای هوش مصنوعی توسعهیافته بود که میتوانست به سوالات با زبان طبیعی پاسخ دهد. این شرکت کاتالوگ گستردهای از محصولات آماده به مصرف مبتنی بر واتسون ارائه میدهد و بدین ترتیب نیاز کاربر به توسعه و تنظیم هوش مصنوعی را کاهش میدهد. IBM همچنین به مشتریانش اجازه میدهد از محصولات این شرکت در محل یا به صورت ابری استفاده کنند.
متا پلتفرمز (Meta Platforms)
متا (فیسبوک سابق) در سال ۲۰۰۴ تأسیس شد و سابقه طولانی کار با ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی دارد و عمدتا از آنها برای هدایت کاربران به سمت محصولات و محتوای موردنظر آنها استفاده میکند. در کنار قابلیتهای کنونی، متا از ساخت ابررایانه هوش مصنوعی خبر داده است که میتواند با صدها زبان کار کند، ابزار واقعیت افزوده توسعه دهد و راه را برای تحقق متاورس هموار کند. درآمد سالانه این شرکت در سال ۲۰۲۰ نزدیک به ۸۶ میلیارد دلار گزارش شده بود.
این روزها، نام شرکت متا با رسواییهای نشت و فروش دادههای کاربری و ماجراجوییهای متاورسی گره خورده است، اما تاثیر این شرکت بر حوزه هوش مصنوعی را نمیتوان نادیده گرفت. متا ابزار تشخیص چهره مبتنی بر هوش مصنوعی توسعه میدهد که در تمام پلتفرمهای رسانههای اجتماعی آن به کار میرود. هوش مصنوعی متا در قالب هدست Oculus، تعاملات واقعگرایانه در واقعیت مجازی و افزوده را ممکن میکند. الگوریتم هوش مصنوعی جدید متا میتواند محتوای نفرتپراکنی را براساس معماری جدیدی موسوم به Linformer تشخیص دهد.
عاملی که متا را در فهرست شرکتهای برتر هوش مصنوعی قرار میدهد، ابزارهای متنباز متعددی است که در طول سالها توسعه داده است. توسعهدهندگان هوش مصنوعی میتوانند با استفاده از کتابخانهی متنباز متا و ثبتنام در گیتهاب، مدلهای پیشرفتهتری بسازند.
OpenAI
بهجز تکنولوژی هوش مصنوعی Dall-E که نسخهی دوم آن ۶ آوریل ۲۰۲۲ دراختیار تعداد معدودی از هنرمندان قرار گرفت و ما بهطورمفصل دربارهاش در مقالهی دیگری صحبت کردیم، OpenAI در مدت ۷ سال از حیات خود، دستاوردهای مهمی در حوزهی هوش مصنوعی داشته که بهطور خاص، بر موضوع خلاقیت و ذوق هنری دست گذاشته است.